ترومبوسیتوپنی ایمنی چیست؟
در ابتدا باید بدانیم مقدار نرمال پلاکت یک فرد در حالت طبیعی عددی بین 150-450هزار عدد است.و به مقادیر پایین تر از 150هزار عدد ترومبوسیتوپنی میگویند.
ترومبوسیتوپنی ایمنی (ITP) یک اختلال پلاکتی است. پلاکت ها سلول های خونی هستند که در روند لخته سازی و جلوگیری از خون ریزی موثرند.
افراد مبتلا به ITP تعداد پلاکت‌هایشان کمتر از حد طبیعی است زیرا سیستم ایمنی بدن پلاکت ها را از بین می‌برد.
سیستم ایمنی وظیفه مبارزه با عفونت ها را در بدن دارد. به تعداد پلاکت کمتر از حد ط “ترومبوسیتوپنی” میگویند.
ترومبوسیتوپنی اتوایمیون به این معنی است که توسط سیستم ایمنی شما ایجاد می شود.
برخی از افراد مبتلا به ITP می توانند بسیار راحت تر از افراد عادی دچار کبودی یا خونریزی شوند.
ITP می تواند در بزرگسالان و کودکان رخ دهد. در کودکان، گاهی اوقات پس از عفونت اتفاق می افتد.
اغلب در کودکان خود به خود بهتر میشود. اگر یک فرد بالغ دارای تعداد پلاکت بسیار پایین باشد، ممکن است به داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی نیاز داشته باشد.
علائم ITP چیست؟
برخی از افراد مبتلا به ITP هیچ علامتی ندارند.
اما برخی میتوانند این علائم را داشته باشند:
- به راحتی خونریزی کنند (شامل خونریزی بینی یا تاول های پر از خون در داخل دهان باشد).
- در زنان، دوره های ماهانه می تواند بسیار سنگین باشد. گاهی اوقات، ممکن است خونریزی جدی تری مانند خونریزی در مغز یا داخل بدن وجود داشته باشد.
- خونریزی زیر پوست (مانند کبودی های بزرگ یا نقاط کوچک کبودی مانند روی پاها و مچ پا)
آیا تستی برای تشخیص ITP وجود دارد؟
آزمایشی برای تعداد پلاکت های خون وجود دارد که به آن «شمارش پلاکت» می گویند که اغلب به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (یا “CBC”) انجام می شود. اگر تعداد پلاکت شما کم است، می تواند علت آن ITP باشد.
اما هیچ آزمایشی وجود ندارد که با اطمینان بگوید که تعداد کم پلاکت ها به دلیل ITP است.
اگر آزمایش خون نشان دهد که یک فرد دارای تعداد پلاکت پایین است، از شما در مورد علائم سوال می شود.
برای کمک به تشخیص اینکه آیا شرایط دیگری باعث کاهش پلاکت شده است یا خیر معاینه و آزمایش خون انجام میشود.
در کودکان، ITP یکی از علل شایع کاهش تعداد پلاکت است که ممکن است در کودکان بیماری خود به خود بهبود یابد.
در بزرگسالان سایر علل تعداد پایین پلاکت مورد آزمایش قرار میگیرد و اگر دلیل دیگری برای کاهش تعداد پلاکت ها یافت نشد ، تشخیص ممکن است ITP باشد.
برخی از آزمایشات دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش‌هایی برای بررسی عفونت، اندازه‌گیری سطوح ویتامین یا آزمایش سایر اختلالات خونی
- آزمایش مغز استخوان (در افراد مسن ممکن است انجام شود. استخوان های شما تمام سلول های خونی از جمله پلاکت ها را می سازد آزمایش مغز استخوان روشی است شامل بی حس کردن استخوان لگن و گرفتن نمونه با استفاده از سوزن و سپس نمونه زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد).
ITP چگونه درمان می شود؟
درمان ITP به سن فرد، علائم و میزان پایین بودن تعداد پلاکت بستگی دارد.
معیار ما برای درمان itp,در‌خانم های غیر باردار،و اقایان پلاکت پایین تر از ۳۰هزار است. و در صورت انجام اعمال جراحی میبایست تعداد پلاکت را بالای ۱۰۰هزار برسانیم.و در خانم های باردار با توجه به سن بارداری و تعداد زایمان ها و سابقه افت پلاکت در بارداری های قبل متفاوت و با مشاوره متخصص زنان و زایمان و اخذ شرح حال کامل موارد فوق صورت میگیرد
کودکان مبتلا به ITP نیازی به درمان ندارند مگر اینکه خونریزی زیاد یا تعداد پلاکت بسیار پایین داشته باشند.
برای اکثر کودکان، ITP طی 6 ماه خود به خود درمان میشود . اما پزشکان کودکان مبتلا به ITP را دائم مورد برسی قرار می دهند برای اطمینان از اینکه ITP بدتر نشود.
بزرگسالان با تعداد بسیار کم پلاکت یا خونریزی به احتمال زیاد نیاز به درمان خواهند داشت. اگر ITP خفیف باشد و خونریزی وجود ندارد، معمولاً نیازی به درمان نیست.
بزرگسالانی که نیاز به درمان دارند ابتدا با یک داروی استروئیدی درمان می شوند. استروئیدها با سرکوب سیستم ایمنی از تخریب پلاکت ها جلوگیری می کنید. استروئیدها عوارض جانبی دارند که باید با دقت مصرف شوند.
اثربخشی استروئیدها ممکن است چند روز طول بکشد. افرادی که نیاز به افزایش سریع تعداد پلاکت دارند مثل زمان زایمان یا عمل های جراحی سنگین از دارویی به نام ایمونوگلوبولین داخل وریدی (یا “IVIG”). IVIG استفاده میشود که از تخریب پلاکت بدن توسط تخریب پلاکت ها جلوگیری میکند.
اگر ITP بهتر نشد، درمان های دیگری وجود دارد؟؟
بله شامل موارد زیر میباشد:
- جراحی برای برداشتن طحال (طحال بخشی از سیستم ایمنی بدن است. برداشتن طحال اغلب سیستم ایمنی را از تخریب پلاکت ها باز می دارد).
- سایر داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند، مانند ریتوکسیماب.
- داروهایی که به بدن کمک می کنند پلاکت بیشتری بسازند. اگر این درمان ها جواب نداد، درمان های دیگری در دسترس هستند.
افراد مبتلا به ITP چه کارهای دیگری میتوانند انجام دهند؟
بسته به تعداد پلاکت و علائم، افراد مبتلا به ITP ممکن است نیاز داشته باشند که:
- از ورزش‌ها یا فعالیت‌های خاص اجتناب کنند (اگر تعداد پلاکت‌های شما بسیار کم است، مهم است که فعالیت بدنی را محدود کنید)
- فعالیت و انجام ندادن ورزش های خاص، به ویژه ورزش های تماسی مانند کشتی،رزمی،فوتبال،و…. به این دلیل که این تماس ها میتوانند سبب خون ریزی شوند.
- از مصرف برخی داروها خودداری کنند( برخی داروها مانند آسپرین و داروهایی به نام ضد التهاب غیر استروئیدی (یا “NSAIDs”)، که باعث می شوند پلاکت های شما به خوبی کار نکنند. که می تواند باعث خونریزی بیشتر شود)
- داروهایی که خون شما را رقیق می کنند یا “ضد انعقادها” نیز احتمال دارد خطر خونریزی را افزایش دهند.
اگر ITP داشته باشم و بخواهم باردار شوم چه؟
اگر ITP دارید و می خواهید باردار شوید، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
اکثر افراد مبتلا به ITP می توانند بارداری و زایمان طبیعی داشته باشند. اما ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشید ممکن است تعداد پلاکت نوزاد شما نیز نیاز به آزمایش داشته باشد. همچنین ممکن است نوزاد برای مدت کوتاهی پس از تولد تعداد پلاکت کم داشته باشد. این بدان معنا نیست که نوزاد ITP دارد، اما مهم است که تعداد پلاکت نوزاد را بررسی کنید.
